05.02.2025
Pionierzy konopi w nauce #2: dr Roger Adams
Roger Adams to postać, której wkład w badania nad konopiami pozostawił trwały ślad w nauce przyczyniając się do zrozumienia struktury i właściwości kanabinoidów. Mimo że jego praca przypadła na czasy, gdy konopie były przedmiotem licznych kontrowersji, Adams nie uginał się pod naciskami politycznymi i konsekwentnie dążył do poszerzania wiedzy o tych związkach. Przedstawiamy historię naukowca, który swoją pasją i determinacją przekraczał granice wyznaczane przez ówczesne normy.
Życiorys
Roger Adams urodził się 2 stycznia 1889 roku w amerykańskim Bostonie. Niecały tydzień później, oraz kilka tysięcy kilometrów dalej ze świata odszedł William Brooke O’Shaughnessy, którego prace w dziedzinie konopi stanowiły podstawy dla rozwoju zachodnio-europejskiej medycyny konopnej. Sam Adams pochodził z rodziny inteligentnej: był najmłodszym dzieckiem, a wszystkie trzy jego starsze siostry kontynuowały edukację na uniwersytetach w Massachusetts.
Roger edukację rozpoczął na Boston Latin School, a w wieku 11 lat, wraz z rodziną przeprowadził się bliżej obu tych placówek – do Cambridge. Stało się to furtką do edukacji na prestiżowym Uniwersytecie Harvarda – do 1909 udało mu się go ukończyć, po czym rozpoczął pracę nad doktoratem. Dzięki stypendium naukowemu, pomiędzy 1912 a 1913 roku pracował w Berlinie, natomiast po powrocie do Stanów, przez kilka lat wykładał chemię organiczną, założył pierwsze laboratorium elementarnej chemii organicznej na Harvardzie, oraz rozpoczął własny program badawczy. W latach 1926–1954 był kierownikiem wydziału chemii na Uniwersytecie Illinois, którym zarządzał w myśl sprawnego funkcjonowania: w tym celu zapewniał kolegom po fachu środki i personel do prowadzenia własnych badań, oraz dbał, by uniwersytet działał w symbiozie, bez rywalizacji pomiędzy badaczami.
Roger Adams zmarł 6 lipca 1971 roku w wieku 82 lat w mieście Urbana w hrabstwie Champaign, czyli w miejscu, w którym zlokalizowany jest kampus uczelni, z którą przez tyle lat był związany.
Ciekawostki
- Roger Adams był spokrewniony z Johnem Adamsem Jr. – wiceprezydentem w rządzie George’a Washingtona, a następnie drugim prezydentem Stanów Zjednoczonych. Powiązania rodzinne wywodziły się od strony dziadka Johna.
- Adams był członkiem Polskiej Akademii Nauk.
- Roger Adams służył dla swojego kraju w czasie obu wojen światowych. Oczywiście, pełniona funkcja była adekwatna do posiadanego wykształcenia. Podczas pierwszej, zaangażowany był w badania nad gazami bojowymi dla armii amerykańskiej, natomiast w czasie drugiej wojny światowej, przede wszystkim pomagał w mobilizacji amerykańskich naukowców do pracy na rzecz armii.
- Pomimo niewątpliwego wkładu w rozwój zarówno swojego kraju, jak i nauki, Navy konsekwentnie odmawiała Adamsowi poświadczenia bezpieczeństwa – wpisu od armii, który nadaje jednostce dostęp do strzeżonych państwowo informacji.
Odkrycia o konopiach
Roger Adams dokonał przełomowych odkryć związanych z konopiami, które miały ogromny wpływ na dalsze badania nad tą rośliną. W 1940 roku zidentyfikował i zsyntetyzował kanabidiol (CBD), co pozwoliło na dalsze badania nad jego właściwościami. Udowodnił także związek CBD z innymi kanabinoidami, takimi jak tetrahydrokanabinol (THC) i kanabinol (CBN), a także opracował syntetyczne analogi tych substancji.
Ponadto Adams jako pierwszy zsyntetyzował heksahydrokanabinol (HHC), a także stworzył tzw. “skalę Adamsa” do pomiaru mocy konopi. Jego badania nad THC przyczyniły się do późniejszej identyfikacji tej substancji przez Rafaela Mechoulama w 1964 roku.
Mimo przeciwności i nacisków ze strony przeciwników konopi, takich jak Harry Anslinger, Adams opublikował ponad 60 prac naukowych na temat tej rośliny. Jego badania miały istotny wpływ na rozwój nauki o konopiach i ich zastosowaniach medycznych.
Inne gałęzie nauki
Oprócz niezaprzeczalnego wkładu w medycynę oraz naukę konopną, Roger Adams na przełomie lat ze swoimi studentami (około 250 osób) przyczynili się do wielu odkryć w zakresie chemii organicznej oraz przemysłu farmaceutycznego. Do najważniejszych należą:
- Badania nad alkaloidami Senecio i Crotalaria
- Badania nad lekami na trąd
- Badania nad reakcją Friedela-Craftsa
- Badadnia nad znieczuleniami miejscowymi
- Nowatorska metoda syntezy polihydroksyantrachinonów
- Określenie struktury disalicylaldehydu oraz kwasu dehydrooctowego
- Określenie struktury gossypolu
- Synteza chloroalkilowych estrów
Podsumowanie
Roger Adams pozostawił po sobie niezwykłe dziedzictwo, które obejmuje zarówno przełomowe odkrycia w dziedzinie chemii organicznej, jak i pionierskie badania nad konopiami. Jego prace nie tylko przyczyniły się do rozwoju farmakologii i medycyny, ale także otworzyły drzwi dla dalszych badań nad kanabinoidami i ich potencjalnym zastosowaniem terapeutycznym. Pomimo licznych przeciwności i politycznych nacisków, Adams pozostał wierny nauce, kierując się pasją do odkrywania nieznanego.
Jego wkład w świat chemii i medycyny jest nieoceniony, a jego osiągnięcia wciąż inspirują kolejne pokolenia badaczy. Dzięki jego determinacji oraz innowacyjnemu podejściu, wiele z jego odkryć pozostaje fundamentem współczesnych badań nad związkami chemicznymi i ich wpływem na organizmy żywe. Roger Adams nie tylko zapisał się na kartach historii jako wybitny chemik, ale również jako naukowiec, który nie bał się podążać własną ścieżką, nawet wbrew przyjętym normom i ograniczeniom.