13.01.2025

Efekt otoczenia: Synergia związków dla zdrowia

Efekt otoczenia, znany również jako entourage effect, to termin naukowy opisujący współdziałanie różnych związków obecnych w konopiach, takich jak kanabinoidy, terpeny i flawonoidy. Koncepcja ta została po raz pierwszy przedstawiona w 1998 roku przez profesorów Raphaela Mechoulama i Shimona Ben-Shabata w ich badaniach nad układem endokanabinoidowym, publikowanych w czasopiśmie European Journal of Pharmacology.

Czym jest efekt otoczenia?

Efekt otoczenia odnosi się do synergii pomiędzy składnikami konopi. Zjawisko to polega na tym, że połączenie kilku związków w roślinie działa skuteczniej niż ich izolowane formy. Przykładem jest różnica w działaniu czystego THC w leku Marinol w porównaniu do naturalnych ekstraktów konopnych, które zawierają także inne kanabinoidy i terpeny.

Kluczowe składniki efektu otoczenia

1. Kanabinoidy

Kanabinoidy to chemiczne związki występujące w konopiach. Najpopularniejsze z nich to THC i CBD, ale zidentyfikowano już ponad 100 innych, takich jak:

Każdy z tych związków ma swoje unikalne właściwości. Na przykład CBG działa przeciwzapalnie, a CBC może zmniejszać lęk.

2. Terpeny

Terpeny to olejki eteryczne nadające roślinom charakterystyczny aromat i smak. W konopiach zidentyfikowano około 100 terpenów, które wpływają na receptory kanabinoidowe i wspomagają działanie kanabinoidów. Najważniejsze terpeny to:

    • Mircen – działanie uspokajające, występuje także w mango i chmielu.
    • Limonen – poprawia nastrój, obecny w owocach cytrusowych.
    • Pinen – zwiększa koncentrację, znajdziemy go w rozmarynie.
    • Linalol – działa uspokajająco, charakterystyczny dla lawendy.
    • Kariofilen – łagodzi ból, obecny w czarnym pieprzu.

3. Flawonoidy

Flawonoidy to związki odpowiedzialne za barwę roślin i ich ochronę przed szkodnikami. W konopiach występuje ponad 20 rodzajów flawonoidów, w tym unikalne dla tej rośliny kanaflawiny A, B i C, które mają silne właściwości przeciwzapalne. Przykłady innych flawonoidów to:

  • Kwercetyna – działanie przeciwnowotworowe.
  • Apigenina – działanie przeciwlękowe.

Jak działa efekt otoczenia?

Efekt otoczenia wynika z harmonijnego współdziałania wszystkich składników konopi. Badania wykazały, że połączenie różnych kanabinoidów i terpenów może znacznie zwiększyć ich skuteczność, np. w terapii bólu, stanów zapalnych czy lęku. Przykładem jest działanie CBD, które w połączeniu z THC łagodzi jego psychoaktywne efekty, jednocześnie wzmacniając właściwości terapeutyczne.

Zastosowanie efektu otoczenia w medycynie

Efekt otoczenia jest kluczowy w produkcji olejków full spectrum, które zawierają pełne spektrum związków konopi. Dzięki synergii składników olejki te są skuteczniejsze w leczeniu takich schorzeń jak:

  • Przewlekły ból
  • Padaczka
  • Stany lękowe
  • Choroby neurodegeneracyjne

Efekt otoczenia a sport

Pomimo korzyści płynących z łączenia kanabinoidów, Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) w swoich wytycznych dotyczących substancji zakazanych zezwala na stosowanie wyłącznie jednego z kanabinoidów – kanabidiolu (CBD).

Wszystkie pozostałe kanabinoidy, w tym THC, CBN, CBG i ich pochodne, pozostają na liście substancji niedozwolonych, co oznacza że kanabinoidy inne niż CBD nie mogą być stosowane przez sportowców przechodzących testy antydopingowe.

Decyzja ta wynika z faktu, że CBD nie wykazuje działania psychoaktywnego ani nie wpływa na wydolność fizyczną w sposób mogący naruszyć zasady rywalizacji sportowej. Warto jednak podkreślić, że produkty zawierające CBD mogą czasem zawierać śladowe ilości THC, dlatego sportowcy muszą wybierać preparaty pochodzące z certyfikowanych źródeł, aby uniknąć ryzyka pozytywnego wyniku testu antydopingowego.

Podsumowanie

Efekt otoczenia to zjawisko, które rewolucjonizuje postrzeganie konopi w medycynie. Zamiast stosować izolowane substancje, coraz częściej sięga się po preparaty zawierające szerokie spektrum związków, ponieważ synergia pomiędzy kanabinoidami, terpenami i flawonoidami sprawia, że konopie okazały się niezwykle obiecującą rośliną terapeutyczną.